10 januari 2020
Het nieuwe jaar is begonnen met koersdalingen in obligaties hetgeen zich vertaalt in hogere rentes. Echter al snel daalden de rentes weer als gevolg van de geopolitieke situatie.
De spanningen tussen Iran en de Verenigde Staten zorgden voor hogere olieprijzen. In de vorige eeuw een reden voor scherpe rentestijgingen. Immers een hogere prijs voor de belangrijkste grondstof zou zich vertalen in een hogere inflatie. Nu zagen we die angst niet. Dit vooral omdat de Verenigde Staten in die jaren een enorme olieconsumerende economie was maar tegenwoordig is de grootste economie in de wereld netto een olie-exporteur. Amerikaanse staatsleningen fungeerden door de spanning nu als veilige vluchthaven.
Een reden die werd aangegeven voor de hogere rentes na 1 januari was de grotere vraag begin van het jaar van diverse nationale overheden. Duitsland, Oostenrijk, Ierland en Portugal deden een beroep op de kapitaalmarkt. Maar de overheden zullen de komende maanden niet in dezelfde mate leningen uitschrijven. Volgens JP Morgan zullen Europese overheden in totaal € 762 mld aan leningen uitgeven. Daarvan is € 574 mld bestemd voor het herfinancieren van uitstaande overheidsschuld. Netto neemt de schuld dan toe met € 188 mld. Dat is het laagste sinds 2008 en vier procent lager dan de uitgegeven schuld in 2019. De Europese centrale bank (ECB) is dit jaar van plan om via het opkoopprogramma per maand € 20 mld uit de markt te halen. In totaal (tenzij er een beleidswijziging komt) € 240 mld. Ruim voldoende om het aanbod op te nemen. Dat overheden minder zullen lenen komt door twee factoren. Allereerst groeit, zij het traag, de economie. Hierdoor nemen de belastinginkomsten toe en is men minder kwijt aan bijvoorbeeld werkloosheidsuitkeringen. Tweede aspect is de lage rente. In 2009 was de rente voor Nederlandse leningen nog 3,5%. Nu krijgt de overheid geld toe waardoor de financieringsbehoefte al “automatisch” daalt met dat percentage. Zoals we al aangaven in onze visie voor 2020 verwachten wij niet dat de kapitaalmarktrente de komende maanden fors zal gaan stijgen. Dat mede op bovenstaande gebaseerd. Wijziging in het beleid van de ECB is mogelijk maar dat zal zeker niet abrupt gaan. Wellicht dat in het 2e halfjaar de aankoop terug wordt gebracht naar € 10 mld maar dan nog zal dit geen belangrijke wijzigingen in de vraag en aanbod verhoudingen brengen. Daarnaast zullen bij een hogere rente veel beleggers willen profiteren en gaan investeren. In relatie hiermee blijven wij ook positief op de Amerikaanse dollar. Het renteverschil is daar de belangrijkste argumentatie voor. Daarnaast ook natuurlijk de geopolitieke situatie. Bij elk conflict zal de dollar worden gekocht.