13 september 2017
De lage rente is de schuld van de Centrale banken. Zo is de algemene opinie. Natuurlijk kopen zij leningen. Maar de echte oorzaak van de lage rente ligt ergens anders.
Zoals vaker blijft een beeld oproepen, dat gemakkelijk te verklaren is, voor een probleem hangen. Van enige nuance is vaak geen sprake. Dus is de lage rente het gevolg van het monetaire experiment van Centrale banken. En door hun opkoopbeleid zorgen zij voor problemen op langere termijn.
De Amerikaanse Centrale bank de FED heeft voor $ 4.500 mld aan leningen gekocht. Uitbreiding vindt niet meer plaats, maar echt verkopen doet men ook niet. Een enorm bedrag maar relatief weinig als we dat afzetten ten opzichte van de “opkoopprogramma’s” van de Amerikaanse bedrijven. Dertig Amerikaanse bedrijven hebben voor ruim $800 mld aan leningen op hun balans staan. Leningen die zijn gekocht om hun kassen te verminderen, want normaliter zet een bedrijf haar overtollige kasmiddelen op een deposito bij de bank. Maar omdat de bank weinig tot geen rente vergoedt gaan ook zij op zoek naar alternatieven. En dat vinden ze in de koop van leningen van andere bedrijven. Overigens houden ze dan nog genoeg kapitaal over voor investeringen. Volgens de Financial Times hebben deze dertig bedrijven $ 1.500 mld aan kasgelden. Dat zullen ze niet op korte termijn verminderen. In de afgelopen tien jaar zijn de kassen van de bedrijven alleen maar gegroeid. Volgens de FED is dat nu in totaal $ 2.000 mld, 50% meer dan tien jaar geleden. En niets lijkt erop te wijzen dat die kassen ineens zullen verdwijnen. Integendeel, omdat bedrijven nog altijd zuinig aan doen met investeringen zal het overtollige kapitaal alleen maar toenemen. Zeker bij de technologiebedrijven als Facebook, Microsoft, Alphabet en Apple. De laatste grote investering die het bedrijf heeft gedaan is een hoofdkantoor van $ 5 mld. Met een kwartaalwinst van $ 11 mld is het bedrijf na anderhalve maand alweer uit de kosten. Over de situatie in Europa zijn niet echt cijfers bekend maar ook hier valt te verwachten dat naast de Centrale bank ook de bedrijven een deel van hun kas in obligatieleningen zullen stoppen. Al of niet via een vermogensbeheerder. De conclusie is simpel, de huidige lage rente zal niet heel snel verdwijnen. Ook al kondigt de ECB in oktober aan dat zij het huidige opkoopprogramma gaat verminderen. Dan zal niet abrupt gaan maar geleidelijk. Wellicht zien we de rente in Europa dan wat stijgen maar die stijgende rente zal eerder worden aangegrepen door bedrijven om te kopen.